Strona wykorzystuje pliki cookies, jeśli wyrażasz zgodę na używanie cookies, zostaną one zapisane w pamięci twojej przeglądarki. W przypadku nie wyrażenia zgody nie jesteśmy w stanie zagwarantować pełnej funkcjonalności strony!



 

Bałucianka

Miejscowość lokowana została na prawie wołoskim w 1470 r. Była własnością szlachecką Jana i Dobiesława, ówczesnych właścicieli Rymanowa. Nazwa wsi utrwaliła się końcem XVI wieku. Zamieszkiwało ją ok. 500 osób.

 

W 1848 r. miejscowy folwark rozparcelowano po zniesieniu pańszczyzny. We wsi znajdowały się jeszcze: młyn wodny, folusz, olejarnie oraz warsztaty tkackie. Wielu mieszkańców Bałucianki trudniło się snycerstwem i rzeźbą w drewnie, w czym osiągnęli niebywałe mistrzostwo. Od 1878 r. uczyli się tego rzemiosła w szkółce rzeźbiarskiej, którą przy dworze w Rymanowie założyła hrabina Anna Potocka. Wytwarzane rzeźby i pamiątki były sprzedawane w pobliskich kurortach w Iwoniczu-Zdroju i Rymanowie-Zdroju.

 

Pamiątką po dramatycznych wydarzeniach z czasów pierwszej wojny światowej jest stara studnia, znajdująca się w pobliżu cerkwi. Z niej mieszkańcy czerpali wodę do gaszenia pożarów, wywołanych ostrzałem artyleryjskim. Wymurowana została w 1925 r.

W okresie międzywojennym należała do hr. Jana Potockiego. Mieszkało tu wówczas 50 rodzin łemkowskich i 5 rodzin polskich. Polacy należeli do parafii rzymskokatolickiej w Klimkówce, a Łemkowie do greckokatolickiej w Desznie.

Po drugiej wojnie, w 1945 r. miejscowych Łemków przymusowo wywieziono na tereny obecnej Ukrainy, głównie w okolice Truskawca i Drohobycza.

www.lemko.orgwww.lemko.org

 

Po greckokatolickich mieszkańcach wsi pozostała drewniana cerkiew p.w. Zaśnięcia Matki Bożej. Była to filialna świątynia parafii Deszno. Cerkiew została wzniesiona w XVII wieku i należy do najstarszych zachowanych na Łemkowszczyźnie. W 1820 i 1899 r. była odnawiana. W lipcu 2009 r. rozpoczęto gruntowną renowację zabytku, ponieważ jej stan techniczny był już tak zły, że groził zawaleniem.

ze zbiorów ks. W. Słotwińskiego

Obecna świątynia postawiona została zapewne na miejscu starszej. Jest orientowana. Drewniana, konstrukcji zrębowej, posadowiona na kamiennej podmurówce, posiada wieżę słupowo – ramową. Otoczona jest murem z dzikiego kamienia.

We wnętrzu znajduje się ikonostas, pochodzący z XVII i XVIII wieku. Rokokowy ołtarz główny został wykonany w roku 1783.

W cerkwi w Bałuciance brakuje wielu ikon. Część z nich przekazana została do Muzeum w Łańcucie, inne do Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. Wśród nich znajdują się „carskie wrota” z XV wieku oraz „św. Kosma i św. Damian” z XVII wieku.

w zbiorach Muzeum Historycznego w Sanokuze zbiorów Zamek w Łańcuciew zbiorach MBL w Sanoku

Obok cerkwi stoi ruina murowanej dzwonnicy z 1820 r.  Jeden z dzwonów zrabowali Niemcy podczas okupacji, drugi zabrali ze sobą opuszczający wieś Łemkowie, trzeci zaginął w latach 60-tych XX wieku.

 

Od 1946 r., po wysiedleniu miejscowych Łemków, cerkiew użytkowana była jako świątynia rzymskokatolicka. Funkcję tą pełniła do roku 2003, kiedy to do użytku został oddany nowy kościół p. w. Miłosierdzia Bożego.

archiwum GOK-Rymanów

W pobliżu cerkwi znajduje się cmentarz. Zachowało się na nim 10 starych nagrobków z kamiennymi i żeliwnymi krzyżami. Najstarszy z pochodzi z 1889 r. Są to przykłady ludowej kamieniarki.

Janusz FoltaJanusz Folta

W lipcu 1996 r. stare nagrobki zostały odnowione przez uczestników obozu konserwatorskiego „Nadsanie”, wspierani przez Społeczną Komisję Opieki nad Zabytkami Sztuki Cerkiewnej. Pomysłodawcą, kierownikiem i opiekunem tych działań był Stanisław Kryciński. Uczestnicy obozu za swoją pracę nie otrzymywali żadnego wynagrodzenia.

Biuro Informacji Turystycznej w Rymanowie-Zdroju
38-481 Rymanów-Zdrój | ul. Zdrojowa 40 | tel. +48 13 43-57-190 | mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.
Godziny otwarcia: Poniedzialek w godz. 10:00-16:00 | Wtorek-Piątek w godz. 8:00-16:00 | Sobota w godz. 8:00-14:00