Zabytki i ciekawe miejsca
BAŁUCIANKA
|
widok z "Przymiarek" na wieś. |
Mała wieś położona na południowych stokach Kopy i Przymiarek. Założona w 1470 roku na prawie wołoskim. Do II wojny światowej zamieszkiwana głównie przez Łemków, którzy słynęli z talentów rzeźbiarskich. Wytwarzane przez nich wyroby sprzedawane były jako pamiątki w uzdrowiskach w Rymanowie i Iwoniczu. Po II wojnie światowej Łemkowie zostali przesiedleni na Ukrainę, a we wsi zamieszkali osadnicy z sąsiedniej Lubatowej. Obecnie wieś zamieszkuje ok. 150 osób. |
|
W 2000 roku powstał tu Ośrodek Sportów Zimowych.
|
widok na pasmo "Przymiarki"
|
We wsi warto zobaczyć:
Drewnianą cerkiew p.w. Zaśnięcia Matki Bożej, z XVIII wieku, rozbudowaną w 1820 roku.
Cerkiew jest trójdzielna, orientowana, w typie zachodniołemkowskim, otoczona murem z kamienia rzecznego. Wewnątrz ikonostas barokowy, zdobiony bogatą dekoracją snycerską o motywach roślinnych, z czterema rzędami ikon, ołtarz główny z 1783 r. z obrazem Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej. Po bokach dwa późnobarokowe ołtarzyki: lewy z ikoną św. Mikołaja, prawy z Pietą. Współczesne wyposażenie kościoła (stacje Drogi Krzyżowej, świeczniki, obramowania, i inne) wykonał twórca ludowy z Bałucianki, pan Antoni Barć. Obok cmentarz z nagrobkami z końca XIX i XX wieku.
|
cerkiew p.w. Zaśnięcia Matki Bożej |
barokowy ikonostas |
BZIANKA
Miejscowość położona w północnej części gminy, w dolinie Wisłoka, na trasie Rymanów - Brzozów. Pierwsze wzmianki o osadzie pochodzą z 1419 roku.
Zamieszkuje ją ok. 640 mieszkańców.
Warto tu zobaczyć murowany dwór z 1913 roku, /obecnie Zespół Szkół Publicznych/. Dwór otoczony jest rozległym parkiem, w którym do dzisiaj rosną stare, rozłożyste lipy, dęby i sosny. Najwcześniejsze założenia parku pochodzą z drugiej połowy XVIII wieku. Wśród zabudowy wsi można jeszcze spotkać stare chaty pogórzańskie.
 |
|
dwór Grodzickich |
GŁĘBOKIE
Wieś lokowana w 1437 roku na prawie polskim, pod nazwą Pawłowa Wola. Od XVII wieku utrwaliła się nazwa Głębokie. Wieś zamieszkuje ok. 730 mieszkańców
W Głębokiem zachowały się resztki kopanych studzienek, z których ręcznie czerpano ropę naftową na przełomie XIX i XX w.,pozostałości podworskiego parku oraz przykłady starego budownictwa ludowego, a także kilka wiekowych kapliczek przydrożnych. W centrum wsi uwagę zwraca nowy kościół.
|
|
 |
|
alejka w parku kapliczki
KLIMKÓWKA
Miejscowość istniała już prawdopodobnie w XIV w., chociaż najstarszy dokument pochodzi z 1437 roku. Mieszka tu ponad 1800 os.
Warto zobaczyć:
|
Kościół w Klimkówce - wybudowany w miejscu wcześniejszej świątyni w 1854 roku. Projektantem, budowniczym i współfundatorem kościoła był Florian Wais, znany cieśla z Klimkówki. |
|
Kościółek Znalezienia Krzyża Świętego – trzeci z kolei na tym miejscu, zbudowany w 1868 roku. Świątynia zbudowana jest z drewna, konstrukcji zrębowej. Dach pulpitowy, kryty blachą /pierwotnie gontem/ z sygnaturką. Wyposażenie kościółka pochodzi w znacznej części z XIX w. Ołtarz w zwieńczeniu wykonano w stylu neobarokowym w drewnie w 1869 roku. W polu głównym widnieje cudowna figura Jezusa Ukrzyżowanego.
|
|
Park w Klimkówce - o pow. 10 ha, założony na przełomie XVIII /XIX wieku. Park w stylu ogrodów krajobrazowych z łąkami w centralnej części ogrodu, w wąwozach i jarach zachowały się pozostałości lasu. W parku rosną sędziwe dęby, lipy, topole, kasztanowce i modrzewie. Najwartościowsze z nich objęte są ochroną i stanowią pomniki przyrody. Są to: lipa, obwód pnia 4,36 m, wiek ok. 350 lat i 4 dęby o obwodach pni 4,95m, 5,90m, 4,70m, 4,10m, wiek 350 - 450 lat. Park obecnie jest własnością prywatną.
|
|
KRÓLIK POLSKI I WOŁOSKI
Wieś położona w dolinie rzeki Tabor w odległości 5 km od uzdrowiska Rymanów-Zdrój. Zamieszkuje ją 770 mieszkańców.
Założona w 1389 roku na prawie niemieckim pod nazwą Johanowa, później Królikowa. Od XVII wieku przyjęła się nazwa Królik Polski dla odróżnienia od sąsiedniego Królika Wołoskiego - wsi powstałej w XVI w. Druga osada lokowana była na prawie wołoskim, zamieszkała przez Łemków. Po II wojnie część mieszkańców z Królika Wołoskiego wywieziono na tereny byłego ZSRR, a część w ramach akcji “Wisła” na ziemie zachodnie.
Warto zobaczyć:
|
|
Kościół p.w. Narodzenia Najświętszej Marii Panny i św. Wacława w Króliku Polskim z 1754 roku. Do kościoła przylega murowana zakrystia z 1647 roku. W kościele ołtarz główny późnobarokowy, z obrazem Matki Boskiej z dzieciątkiem z 1636 roku, malowanym na desce.
|
|
Ruiny cerkwi grecko-katolickiej p.w. Przeniesienia Relikwii św. Mikołaja w Króliku Wołoskim - zbudowana z kamienia rzecznego w 1843 roku, uszkodzona w czasie działań wojennych w 1944 roku, po wysiedleniu ludności łemkowskiej mieścił się w niej magazyn. |
 |
 |
|
Ruiny cerkwi |
wnętrze |
Obok dzwonnica parawanowa oraz cmentarz, na którym zachował się zespół 35 nagrobków wykonanych z piaskowca w kształcie krzyża. Na cmentarzu ruina kaplicy. Cmentarz został odnowiony w 1996 roku. 200 metrów na południe od cerkwi najstarsza w okolicy kapliczka przydrożna z 1794 roku. Nieopodal tzw. Necowa Kaplica oraz jesion - pomnik przyrody.
|
|
|
|
|
dzwonnica parawanowa |
jesion - pomnik przyrody |
cmentarz |
LADZIN
Miejscowość leżąca 2 km na północ od Rymanowa, zamieszkuje ją ponad 500 osób.
Warto zobaczyć:
Dworek szlachecki w pięknym parku z XIX w. drewniano – murowany. Obecnie znajduje się on w rękach rodziny Bojanowskich.
 |
|
Dworek |
ŁAZY
Wioskę zamieszkuje 135 osób. Od początku swego istnienia wieś funkcjonowała jako przysiółek Rymanowa. Obecnie stanowi osobne sołectwo. W Łazach zachowała się spora część starej zabudowy.
|
 |
MILCZA
Milczę zamieszkuje ok. 1030 osób.
Wieś powstała w 1553 roku. W ostatnich latach miejscowość znacznie się rozbudowała. Wzniesiono tu nowy, murowany kościół, przed którym znajduje się figura Matki Bożej.
 |
|
kościół |
POSADA GÓRNA
Miejscowość położona przy trasie Rymanów – Rymanów-Zdrój - Jaśliska. Mieszka tu ponad 1600 osób. Osada założona została w 1552 r. na prawie niemieckim. Pod koniec XIX w. w dużej części na gruntach tej miejscowości, powstało uzdrowisko Rymanów-Zdrój.
Warto zobaczyć:
liczne w tej okolicy kamienne kapliczki , stojące przy tzw. “Wisłockiej Drodze”.
 |
 |
 |
PUŁAWY
Puławy leżą przy szlaku czerwonym z Rymanowa-Zdroju do Komańczy. Osada lokowana była w 1572 roku na terenie, gdzie wydobywano karpacką niskoprocentową rudę żelaza (darniówkę), przetapianą metodą dymarkową i przekuwaną w miejscowych kuźniach, zwanych hamrami. Wieś zamieszkiwali głównie Łemkowie, obok których żyli Polacy, Żydzi i Cyganie.
Od Puław w kierunku południowo-wschodnim wznosi się długi, lesisty wał Bukowicy. Lasy te stanowiły miejsce konspiracji i kwaterunku Oddziałów Partyzanckich podczas akcji “Burza” w 1944 roku. Po II wojnie wieś została wysiedlona, a istniejąca tam cerkiew z 1831 roku rozebrana. Stary łemkowski cmentarz użytkowany jest przez obecnych mieszkańców, repatriantów polskich z Zaolzia, którzy osiedlili się tu w 1969 roku. We wsi mieszka ok. 200 mieszkańców.
|
|
|
|
Dom Modlitwy Ewangelicznej Wspólnoty Zielonoświątkowej |
stare nagrobki na cmentarzu łemkowskim |
Od 2005 działa tu kolej linowa na Kiczerę
RUDAWKA RYMANOWSKA
W Rudawce Rymanowskiej mieszka 42 osoby .
Jest to najmniejsza wioska w gminie. Osadę lokowano na prawie wołoskim ok. 1589 roku. Wieś przez cały czas należała do dóbr rymanowskich i zamieszkiwana była przez Łemków. Po II wojnie światowej miejscowa ludność została przesiedlona na tereny byłego Związku Radzieckiego. Na terenie wsi w XIX wieku i w latach międzywojennych działała kopalnia ropy naftowej. W latach pięćdziesiątych w czasie poszukiwań ropy odkryto źródła mineralne siarczanowe oraz solanki jodowo-bromowe, w tym termę 48°C. Obecnie znajduje się tu ośrodek kolonijny i domki campingowe.
Warto zobaczyć:
| wielką osobliwość przyrodniczą - jar Wisłoka sięgający tu 40 m głębokości. Jest to największa odkrywka łupków menilitowych w polskich Karpatach, zwana tutaj ścianą Olzy. |
|
 |
W sezonie letnim działa tutaj stadnina koni huculskich. |
RYMANÓW-ZDRÓJ
Uzdrowisko Rymanów-Zdrój działa od 1876 roku. W dniu 16 sierpnia 1996 roku, w 120 rocznicę odkrycia wód mineralnych, uchwałą Rady Miejskiej w Rymanowie utworzono administracyjnie miejscowość Rymanów-Zdrój, w skład której weszły tereny wsi Deszno, Wołtuszowa oraz część wsi Posada Górna.
Warto zobaczyć:
 |
Kościół parafialny p.w. św. Stanisława Biskupa i Męczennikawzniesiony na początku XX wieku w stylu neogotyckim, z fundacji hr. Anny z Działyńskich Potockiej i hr. Jana Potockiego. Największą ozdobą świątyni są witraże okienne wykonane w Zakładzie Stanisława Żeleńskiego w Krakowie. Część witraży od strony południowej została zrekonstruowana po zniszczeniach wojennych w 1944 roku. W 1979 roku mieszkańcy Rymanowa Zdroju ufundowali 6 witraży na pamiątkę I wizyty Ojca Św. Jana Pawła II w Polsce. Na kościele znajduje się tablica upamiętniająca istniejący tu w latach 1944-46 cmentarz pensjonariuszy Domów Opieki Społecznej z Krakowa, przeniesionych i zmarłych w Rymanowie-Zdroju w okresie wojennym. |
Stara drewniana zabudowa uzdrowiskowa z XIX wieku - większość budynków zachowała swój przedwojenny wygląd co nadaje niepowtarzalny urok uzdrowisku - budynki są drewniane, w stylu szwajcarskim, porozrzucane pojedynczo w parku zdrojowym. Są to wille: "Maria" /dawna "Pod Matką Boską"/, "Leliwa", "Krystyna", "Dom Wczasów Dziecięcych"/ dawna Kolonia Letnia/, "Teresa", "Pogoń", "Gołąbek", "Krakus", "Biały Orzeł", "Gozdawa", "Słoneczna". Dawne Łazienki przebudowano i adaptowano na nowoczesny, pozbawiony barier architektonicznych szpital uzdrowiskowy "Eskulap".
|
|
|
|
szpital uzdrowiskowy "Eskulap" |
pijalnia wód mineralnych |
|
Cerkwisko i cmentarz łemkowski w Wołtuszowej - wieś zamieszkiwana była przez Łemków, którzy po II wojnie światowej zostali wysiedleni na tereny Związku Radzieckiego. Obecnie na tym terenie pozostał tylko cmentarz i miejsce po cerkwi. Tereny wsi zostały administracyjnie włączone do Rymanowa-Zdroju.
|
|
|
Cerkwisko i cmentarz łemkowski w Desznie - miejsce po cerkwi p.w. Niepokalanego Poczęcia Bogurodzicy z 1880 r. Cerkiew została rozebrana w pierwszej połowie lat 50-tych. Ikonostas cerkiewny przeniesiono do Muzeum Historycznego w Sanoku. Cmentarz łemkowski w Desznie otoczony jest kamiennym murem. |
|
RYMANÓW
Miasto leży przy trasie Krosno - Sanok, na południowym krańcu Beskidu Niskiego. Obecnie liczy ok. 3 700 mieszkańców. Miasto powstało w 1376 roku na prawie magdeburskim. Leży na niewielkim wzgórzu o wysokości 352m n.p.m., w dolinie rzeki Tabor.
Warto tu zwiedzić:
Izbę Regionalną
Ścieżkę historyczną , na trasie której znajdują się:
Kościół parafialny p.w. św. Wawrzyńca, wybudowany jako trzeci na tym miejscu. Fundatorem obecnego kościoła byłJózef Ossoliński, wojewoda wołyński, pochowany w podziemiach. Autorem projektu był Antoni Stroiński - znany budowniczy i malarz. Kościół wraz z plebanią wybudowano w latach 1779-81. Kościół w stylu późnobarokowym, jednonawowy, z kamienia. Fasada jednokondygnacyjna, zwieńczona trójkątnym ogzymsowanym szczytem z herbem fundatora - Topór. W kościele bogate wyposażenie, pochodzące z XVI - XX wieku. W ołtarzu głównym łaskami słynący obraz "Pieta", malowany na desce, wg legendy ofiarowany miastu przez króla Władysława Jagiełłę. W kaplicy zachodniej renesansowy nagrobek Sienieńskich, z marmuru i alabastru, z wyrytym w staropolszczyźnie wierszem Mikołaja Reja "Na groby". Obok kościoła zabytkowa plebania, wieża i dzwonnica z dwoma dzwonami z 1505 roku.
|
|
 |
Synagoga - wzniesiona w I połowie XVII wieku, jest najstarszą świątynią żydowską na Podkarpaciu, jedną z najstarszych w Polsce. Zbudowana z kamieni rzecznych, piaskowca i cegły, była wkomponowana w system murów miejskich Rymanowa. W północno-zachodnim narożniku bożnicy wzniesiono wieżę na rzucie koła, podziemia jej mogły służyć jako więzienie dla Żydów. Synagoga jest orientowana, to znaczy, że ściana ołtarzowa jest zwrócona na wschód, w stronę Jerozolimy.
|
|
Wewnętrzne ściany świątyni były bogato zdobione malowidłami i napisami w języku hebrajskim. Wewnątrz synagogi zachowała się, wsparta na czterech ceglanych filarach bima – miejsce, gdzie czytano Torę. W czasie II wojny światowej hitlerowcy w synagodze urządzili magazyny; najpierw zrabowanego Żydom mienia, a później zboża. Wyposażenie synagogi splądrowano, święte księgi spalono. Świątynia ucierpiała w wyniku działań wojennych w 1944 roku, po wojnie rozebrano dach, co spowodowało szybką dewastację bożnicy. W 1957 roku rozbiórce uległy nawet elementy murowanej zabudowy. Obecnie trwają prace przy odbudowie.
|
|
Dom dr Ignacego Bieleckiego - został zbudowany przez Walentego Kruczkowskiego w latach 1884-1885 w stylu willi szwajcarskich, z elementami "stylu zakopiańskiego". Dom ten zamówiła firma naftowa z przeznaczeniem na pensjonat dla swoich pracowników. Po jej bankructwie dom zakupił dr Ignacy Bielecki. W budynku tym dr Bielecki (1862-1963) mieszkał i praktykował przez prawie 70 lat. Ignacy Bielecki był wielkim społecznikiem i lekarzem, którego działalność została uhonorowana wieloma odznaczeniami państwowymi i resortowymi. Zawodowo pracował do setnego roku życia. Radni miasta Rymanowa nazwali ulicę, przy której mieszkał jego imieniem. |
|
|
|
Cmentarz katolicki - Założony pod koniec XVIII wieku. Najstarsze zachowane nagrobki pochodzą z początku XIX wieku. Są to pomniki rodziny Skórskich – ówczesnych właścicieli Rymanowa. Na uwagę zasługuje kwatera rodziny hr. Potockich, gdzie znajduje się mogiła hr. Anny z Działyńskich Potockiej oraz jej najstarszych synów Jana i Józefa , ich żon i niektórych wnuków. Rozsiane po świecie groby pozostałych członków rodziny upamiętniają zamieszczone tablice. Grób hr. Stanisława Potockiego - założyciela Rymanowa-Zdroju – znajduje się w kaplicy ks. Lubomirskich Bazyliki Dominikańskiej w Krakowie. |
|
Cmentarz żydowski- kirkut - został założony w II poł. XVI wieku. Zachowało się tu ok. 800 macew. Są to nagrobki kamienne, zwrócone na wschód, ku Jerozolimie. Na kilkudziesięciu macewach widoczne są hebrajskie epitafia z bogatą symboliką. Epitafia zawierają imiona zmarłych i datę pochówku, a symbolika dotyczy płci, pochodzenia czy pozycji zmarłego w społeczności żydowskiej. Najstarsza z odczytanych macew pochodzi z 1826 roku, pozostałe z XIX i początków XX wieku. |
|
|
|
W centralnej części kirkutu zbudowano dwa ohele. W pierwszym, od strony północnej, znajduje się grób cadyka Cwi Hirsza (1788-1847) – uznanego cudotwórcy i jego syna cadyka Józefa Friedmana (zm. 1913). W drugim, starszym spoczywa cadyk Menachem Mendel (1745-1812), znany jasnowidz i uzdrowiciel oraz jego żona. |
Za życia tych ludzi zjeżdżali tu Żydzi z całej Europy, a dziś ich groby odwiedzają żydowscy pielgrzymi z całego świata, zostawiając przy nich spisane na kwitałe prośby. Kadisz odmówił też Isidor Izaak Rabi (1898- 1988) – laureat Nagrody Nobla z fizyki (1944 r.), który w 1971 roku odwiedził miasto swego urodzenia, znane mu tylko z opowieści rodziców.
Od czasów drugiej wojny światowej nie urządza się na cmentarzu pogrzebów, ale kirkut na zawsze pozostanie miejscem pamięci o tych, którzy przez wieki tworzyli historię miasta.
|
Kalwaria rymanowska leży na wzniesieniu o wysokości 416 m n.p.m. o tej samej nazwie. Kaplica Grobu Pańskiego została wybudowana w 1745 roku jako wotum dziękczynne za powrót do zdrowia wojewody Ossolińskiego. Nabożeństwa odbywały się tu jednak rzadko, ale ukształtował się zwyczaj odprawiania Drogi Krzyżowej w okresie wielkanocnym. Późniejsi właściciele Rymanowa - Potoccy wybudowali na Kalwarię stacje Drogi Krzyżowej. |
|
|
|
Każda z nich była murowaną z cegły i osadzoną na kamiennym cokole kapliczką, zwieńczoną małym krzyżem. We wnękach znajdowały się płaskorzeźbione tablice ze scenami Męki Pańskiej, wykonane w 1876 roku w Zakładzie Meyera w Monachium. Stacje drogi krzyżowej i kaplica Grobu Pańskiego zostały zniszczone w 1944 roku podczas walk o wyzwolenie miasta, obecnie odbudowane. Jest ich 14, w tym 3 zachowane jeszcze z czasów Potockich. Od strony wschodniej znajduje się sztucznie utworzona Grota Matki Boskiej Fatimskiej. Po dróżkach kalwaryjskich, tak jak przed wiekami, wędrują i dziś pielgrzymi z różnych stron kraju. |
|
Ochronka św. Józefa - prowadzona jest przez SiostrySłużebniczki z Zakonu Najświętszej Maryi Panny. Siostry przybyły do Rymanowa ze Starej Wsi pod koniec XIX wieku, zaś sam budynek powstał w 1902 roku ze składek mieszkańców, wsparcia rodziny hrabiów Potockich i kosztów własnych Zgromadzenia. Jest to dom murowany, parterowy z ozdobną fasadą zwieńczoną krzyżem. W ogrodzie przed budynkiem stoi pomnik Błogosławionego Edmunda Bojanowskiego, założyciela Zgromadzenia, projektu siostry Augustyny Marek ze Starej Wsi, wzniesiony w 2000 roku. |
|
Budynek Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" - Towarzystwo "Sokół" w Rymanowie zostało założone w 1907 roku z inicjatywy doktora Ignacego Bieleckiego - postaci znanej i niezwykle zasłużonej dla miasta.
|
|
Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół" było organizacją o charakterze sportowym, patriotycznym i parawojskowym, skupiało wokół siebie młodzież i dorosłych z Rymanowa i okolic. Dowodem tej działalności jest dobrze zachowany sztandar z napisem „Polskie Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół" w Rymanowie 1909” z hasłem „W jedności siła” (obecnie w zbiorach prywatnych). Po wojnie, w 1923 roku staraniem mieszkańców i ze składek społeczeństwa wybudowano budynek Sokoła, który był ośrodkiem życia kulturalnego miasta. Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół" było najliczniejszą organizacją społeczną w międzywojennym Rymanowie. Towarzystwo uległo likwidacji w 1949 roku. W budynku "Sokoła" po wojnie uruchomiono kino "Wyzwolenie", które później przemianowano na "Irys". Obecnie budynek nosi nazwę "Sokół".
|
Dwór Potockich - wzniesiony w 1826 roku dla właścicielki Rymanowa Zofii Skórskiej wg projektu jej brata, Piotra Signo, znanego lwowskiego architekta pochodzenia włoskiego. Dwór od 1873 roku należał do Stanisława i Anny z Działyńskich Potockich, założycieli Rymanowa-Zdroju.
|
|
Zniszczony podczas I wojny światowej, potem zmodernizowany, spłonął w czasie bombardowań miasta we wrześniu 1944 roku. Nie zachowały się żadne z cennych obrazów i pamiątek. Po wojnie odbudowany, obecnie siedziba Nadleśnictwa Rymanów. Jest to budynek murowany, na rzucie prostokąta, parterowy z piętrową częścią środkową i mieszkalnym poddaszem. Trójosiową część środkową elewacji poprzedza portyk o czterech kolumnach dźwigających balkon. Wnętrze dwutraktowe, przedzielone korytarzem. W części południowo-zachodniej znajduje się zachowana dawna kaplica z głęboką wnęką ołtarzową. |
Do dworu przylega park krajobrazowy z mieszanym drzewostanem zachowanym od XIX wieku. W najbliższym otoczeniu dworu rosną jesiony wyniosłe, lipy, jałowce, klony, jawory. W parku dominują graby. Najciekawsze w drzewostanie są derenie jadalne.
|
Cmentarz jeniecki w Rymanowie - Obóz jeniecki w Rymanowie istniał niespełna rok. Ocenia się, że w wyniku nieludzkiego traktowania i tyfusu zmarło tutaj ponad 10 000 ludzi. Dziś nie ma już śladów po obozie. Tylko tutejszy cmentarz zawsze przypominał będzie ten tragiczny epizod z wojennej historii Rymanowa. |
|
SIENIAWA
Wieś założona była ok. 1438 r. na prawie wołoskim. Po II wojnie światowej mieszkańców wsi pochodzenia ukraińskiego wysiedlono na tereny byłego ZSRR, a pozostałych, przeważnie zatrudnionych w kopalniach ropy naftowej - na zachód. W latach 70-tych głębokie jary Wisłoka zostały przegrodzone zaporą wodną, w wyniku czego powstało sztuczne jezioro. Poniżej zapory istnieje ośrodek hodowli pstrągów.
Warto zobaczyć:
Cerkiew p.w. Narodzenia Matki Bożej, wzniesioną w 1874 roku. Obecnie zamieniona na kościół katolicki p.w. Matki Boskiej Częstochowskiej. Cerkiew jest drewniana, na kamiennym podmurowaniu, szalowana, ma konstrukcję zrębową. Z wyposażenia zachowały się krzyż procesyjny z XIX wieku, klepkowe drzwi do babińca z zamkiem, resztki ikonostasu, 3 ołtarzyki, niebieski ornat z XVIII w. Cerkiew usytuowana jest na cmentarzu grzebalnym, otoczonym murem z kamienia łamanego. W północnej części cmentarza stoi murowana dzwonnica z 1847 roku. Na cmentarzu przycerkiewnym , wśród starych drzew dominują krzyże i obeliski żeliwne i kamienne. Zachowało się ich 39, wszystkie z początku XX wieku. Cerkiew położona jest na wysokim brzegu Wisłoka, obecnie nad samym Zalewem Sieniawskim. W Sieniawie warto zwrócić również uwagę na kapliczki przydrożne.
|
|
|
|
|
Zapora wodna , wybudowana na Wisłoku w latach 1971 - 1978. Wysokość całkowita zapory wynosi 38 m, długość zapory 174 m, szerokość 8 m, maksymalna głębokość wody przy zaporze 30 m. Powstały zbiornik, o maksymalnej powierzchni 13,5 ha i średniej głębokości 10 m, zapewnia wodę pitną dla okolicznych miast i wsi, spełnia też funkcje przeciwpowodziowe. Zbiornik jest rajem dla wędkarzy - występują tu pstrąg potokowy i tęczowy, troć jeziorna, kleń, jelec, brzana, okoń, karp.
|
WISŁOCZEK
 |
Miejscowość położona na południowy - wschód od Rymanowa-Zdroju. Można tu dojść szlakiem czerwonym, przez tereny dawnej wsi Wołtuszowa. Miejscowość leży w dolinie potoku o tej samej nazwie. Wioska liczy ok. 150 mieszkańców. |
Jest to stara osada, pierwotnie zwana Międzyrzecze, lokowana na prawie niemieckim w XIV wieku. W XV wieku utrwaliła się nazwa Wisłoczek, a wieś została przeniesiona na prawo wołoskie. Mieszkali tu głównie Łemkowie oraz kilka rodzin polskich i żydowskich. W 1946 roku mieszkańcy Wisłoczka zostali wysiedleni na tereny byłego ZSRR. W 1969 roku osiedlili się tu Polacy z czeskiego Zaolzia. Po dawnych mieszkańcach wsi pozostał jedynie cmentarz, który jest również użytkowany przez obecnych mieszkańców. We wsi znajduje się Dom Modlitwy Ewangelicznej Wspólnoty Zielonoświątkowej, Studencka Baza Namiotowa, Cerkwisko - na terenie pocerkiewnym zachowała się ruina murowanej dzwonnicy. Obok stary cmentarz odnowiony w 1997 roku. Zachowało się 12 starych nagrobków, w tradycyjnym kształcie kamiennego lub żeliwnego krzyża. Część nagrobków jest z piaskowca. 2 km na wschód od Wisłoczka znajdują się tereny po wysiedlonej po II wojnie światowej wsi Tarnawka. Wśród drzew zachował się stary łemkowski cmentarz z 7 nagrobkami, odnowionymi w 1997 roku oraz cerkwisko.
 |
 |
 |
|
Dom Modlitwy Ewangelicznej Wspólnoty Zielonoświątkowej |
Studencka Baza Namiotowa |
kaskada na potoku Wisłoczek |
WRÓBLIK KRÓLEWSKI
Miejscowość liczy obecnie ponad 800 mieszkańców. Wieś powstała w XV wieku.
Warto zobaczyć:
Murowany dwór wśród resztek parku całkowicie zniszczonego po wojnie. Drewniane chałupy i kapliczki przydrożne .
Cerkiew greko-katolicka z 1888 roku pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP obecnie Kościół. Murowana, przykryta pięcioma kopułami, ozdobiona figuralną polichromią wykonaną przez Pawła i Feliksa Bogdańskich z Jaślisk.
WRÓBLIK SZLACHECKI
Miejscowość liczy obecnie ponad 1000 mieszkańców. Najstarsze dokumenty pochodzą z 1494r.
Warto zobaczyć:
obecnie kościół p.w. Serca Pana Jezusa. Drewniana, trójdzielna, z wieżą ponad babińcem, z trzema zwieńczeniami wieżyczek, reprezentuje typ północno-wschodni budownictwa łemkowskiego. Wnętrze zdobi figuralna polichromia namalowana przez Pawła Bogdańskiego z Jaślisk, po remoncie kościoła w 1980-81 odnowiona przez Józefa Balickiego z Wróblika Królewskiego. Obok kościoła murowana dzwonnica, obecnie kaplica.
|
|
|
